توجه: اگر چه عنوان این مقاله برای سالنهای بو قلمون میباشد ولیکن بجز اعداد و ارقام که مخصوص بوقلمون است بقیه مطالب برلی سالنهای مرغداری نیز مشابه است. مرغها در ساختمانهایی با محیطی کنترل شده پرورش می یابند تا در این محیط رشد و تولیدشان را زیاد کنند.یک سیستم تهویه برین نقش مهمی را در کنترل این محیط بازی میکند. درک و دانستن بکار گیری اصول سیستم تهویه کمک میکند که بتوانید سیستم تهویه برین خود را بهتر و کارامدت و اقتصادی تر مدیریت کنید.تولید افزایش یافته و هزینه کاهش یافته معمولا سود اوری را زیاد می کنند. prfitability
هدف این نشریه اینست که بعضی از مفاهیم سیستم تهویه و فاکتورهای کلیدی که بر مقدار جابجایی هوای مورد نیاز در کنترل حرارت – رطوبت – و غلظت گازها در داخل برین بوقلمون را بیان کند.

اهداف سیستم تهویه:
یک سیستم تهویه باید هوارا بینداخل و خارج ساختمان به جریان بیاندازد.
همچنین انتظار میرود که یکنواختی مناسبی در محیط ایجاد کند و در تمام طول سال ساختمان به شکل اقتصادی تهویه گردد.سیستم تهویه هوای تازه بیرون را بداخل سالن اورده در حالیکه هوای داغترومرطوب ladenداخل را خارج میکند.جابجایی هوااز یکطرف گرما –رطوبت و دی اکسید کربن تولید شده توسط پرنده را از ساختمان حذف میکند.این هوایی که بین داخل و خارج سالن جریان دارد بخش مهمی از سیستم تهویه است.مقدار یا سرعت جابجایی هوای مورد نیاز باید کنترل شودتا اینکه محیط در شرایط اقتصادی مطلوبی در تمام طول سال باقی بماند.

محیط مطلوب و مناسب داخل سالن:

محیط مناسبی که در داخل برین بوقلمونهاایجاد یا حفظ میشود مشکلترو پیچیده تر از کنترل ساده حرارت – رطوبت نسبی – غلظت امونیاک و وضعیت بستر است.
محیطی که بوقلمونها احساس میکنندشامل شاخصهای محیطی بسیار بیشتری است.شاخصهای محیطی اضافه ای که مهمند شامل: شدت جریان هواvelocity – تراکم دفعیات- مساحت برای هر پرنده – نور و روشنایی – کیفیت و کمیت اب اشامیدنی وغذا – ووضع سلامت و بیماریها است.
سیستم تهویه اثر مستقیمی بر حرارت –رطوبت – شدت جریان هواvelocity – و تراکم گاز و دفعیات دارد.این شاخصها برای ثبت اینکه آیا یک محیط خوب کنترل میشود اندازه گیری و به کار گرفته میشوند.
شاخصهای محیطی که در این نشریه توضیح داده میشوند حرارت –رطوبت و غلظت گازها خواهند بود.
حفظ یک محیط مطلوب تصمیم درست مدیریتی است که به سن پرنده- وضعیت دفعیات و بستر و شرایط هوایی بستگی دارد.جدول یک حرارت مناسب داخلی رابرای بوقلمون لیست کرده است.رطوبت نسبی داخل سالنباید رنجی بین ۵۰تا۷۰ درصد داشته باشد..غلظت امونیاک باید کمتر از ۲۵ ppm نگه داشته شود.غلظت دی اکسید کربن باید کمتر از ۵۰۰۰ppmنگهداشته شود.

انواع سیستمهای تهویه واجزای آنها:

سیستم تهویه مکانیکی از ۴ جزئ عمده تشکیل شده است: فنها – پنجره ها – هیتر ها و کنترل وتنظیم.
فنها و پنجره هامقدار جابجایی هوا را در سیستم تهویه مکانیکی کنترل میکنند.در این سیستم پنجره ها بر توزیع و مخلوط شدن هواهم اثر دارند.هیترها گرمای تکمیلی رادرزمان سردی هواو یا در مواقعی که پرنده بسیار کوچک و جوان است و نمی تواند حرارت کافی برای گرم کردن برین تولید کند ایجاد میکنند .
کنترلها نیازمند تنظیم سرعت تهویه(کنترل فنها) و شدت جریان هوا از طریق پنجره ها طبق تغییر وضعیت هوا و اندازه پرنده و تغییر سایز بدنی پرنده است.
طراحی سیتم تهویه در مقابل مدیریت:
طراحی سیتم تهویه در مورد انتخاب اندازه و انتخاب اجزای سیستم(هیترها – پنجرها وفنها) از میان انواع و اندازه های موجود و در دسترس بحث میکند.امر طراحی توجه به شرایط نا مناسب(extreme) دارد تا از اینکه اجزایی که در سیستم انتخاب شده اند میتوانند تهویه کافی ایجاد کنند و محیط را حتی در طول اب وهوای ناملایم کنترل نمایند مطمئن شود.
در طراحی سیستم از مبانی و اصول تهویه استفاده میگردد.
بکارگیری سیستم تهویه و مدیریت ان در مورد تنظیمات روزانهُ اجزای سیستم موجود در پاسخ به شرایط فعلی ( یعنی آب و هوا – تعداد پرنده و سن انها ) بحث میکند. (البته) با شرایط نامناسب و ناملایم کمتر مواجه میشویم. در امر تهویه تمرکز بر کارایی و کنترل موثر محیط است که به تغییر شرایط پاسخگو باشد.این نکته مهم است که اصول و مبانی تهویه رابدانیم تا بتوانیم سیستم تهویه را بهتر مدیریت کرده و امکان ایجاد محیطی مطلوبتر و اقتصادی تر را ایجاد کنیم.

توازنهای (رعایت شونده در) سیستم تهویه:Ventilation System Balances))

یک اصل پایدار برای درک اینکه چگونه سیستم های تهویه طراحی و اجرا میشوند_ اصل بالانس و توازن است(شکل۳). سیستمهای تهویه ای بر این حقیقت استوار شده اند که تجمع هوایی که وارد میشود باید در توازن و تعادل با مقدار هوایی باشد که بخاطر جابجایی هوا از سالن خارج میشود. – مقدار انرژی که وارد سیستم میشود یا در ساختمان تولید میشود باید معادل با انرژی باشد که از طریق تهویه یا اتلاف حرارتی سالن از سالن خارج میشود. – مقدار رطوبتی که وارد میشود یا در داخل سالن نشط میکند و پاشیده میشود بایدبا مقدار رطوبتی که از سالن با تهویه خارج میشود متوازن و متعادل باشد .
آخرین توازن در مورد دی اکسید کربن است. یک توازن و بالانس میتواند در هر سیستم تهویه ای با حد و مرز مشخص نوشته شود. سر پناههای ساختمان( مثل کف – سقف و دیوارها) مرز و حدهایی برای توازن و تعادل سیستم در بر دارند. مفهوم بالانس میتواند در سود آوری با یک محاسبه توضیح داده شود.

بالانسهای مشابهی برای توضیح توازن رطوبت و گاز در جایگاه بکار گرفته میشود.توازنات سیستم تهویه معمولا با این فرض انجامومیشود که تجمع حرارت ملموس( (Sensible Heat – رطوبت یا دی اکسید کربن در داخل سالن وجود ندارد. وقتی که این تجمع صفر است بالانس و توازن به عنوان حالت پایدار و ثابت(Steady State) معروف است. در حالت پایدار انتظار میرود که حرارت داخل – رطوبت نسبی و غلظتدی اکسید کربن ثابت باقی بماند. اگر سیتم تهویه در حالت پایدار نباشد حرارت – رطوبت نسبی – و غلظتCO2 در داخل سالن بالا و پایین میرود.و نوسانات وسیع در این پارامترها ممکن است شرایط نامطلوبی را ایجاد کند.

توازن هوای خشک: Dry Air Balance

تهویه محتاج به جابجایی هوا است. مقدار هوای خشکی که وارد میشود و از جایگاه خارج میشود باید در طولاین جابجای بالانس و متوازن باشد. هیچگونه تجمع یا تولیدی در هوا در سیتم تهویه پرنده ها وجود ندارد. جابجایی هوا بجای فوت مکعب هوا با مقدار پوند هوای خشک توضیح داده میشود که محاسبه اثرات حرارت و رطوبت را بر چگالی هوا و شدت جریان هوا در ساختمان آسانتر میکند.
در جایگاههایی که بصورت مکانیکی تهویه میشوند هوایی که از طریق فنهای خارج کننده هوا خارج میشود باید با هوایی که از طریق دریچه ها وارد میشود جایگذین شود. به ندرت گاهی مواقع دریچه ها درسن نصب نمیشوند یا بگونه ای تنظیم میشوند که وقتی فنهای تهویه به کار می ا فتند تنها شکافها ی اطراف درها و پنجره ها است که هوای بیرون از آنها وارد میشود.

تهویه صحیح وجابجایی هوا در این وضعیت نمیتواند انجم بگیرد. در جایگاههای با تهویه طبیعی باید پنجره هایی وجود داشته باشند تا هوای تازه بیرون وترد شود و بماند – گرم شود – مرطوب شود و خرج شود. هوا از طریق این پنجره ها میتواند وارد و خارج شود اما عموما این شکل مناسبی از یک تهویه خوب نیست.
توازن در حرارت ملموس و قابل لمس: Sensible Heat Balance

حرارت ملموس انرژی است که درجه حرارت اشیا را تغییر میدهد. اضافه شدن حرارت ملموس به هوا – هوا را داغ کرده و درجه حرارت هوا را بالا میبرد. حذف حرارت ملموس از هوا – هوا راخنک کرده و درجه حرارت هوا را پایین می اورد.پرنده ها حرارت ملموسی تولید میکنند که این حرارت تولید شده مقدارش در درجه اول به اندازه بدن و در درجه دوم به سلامت – مقدار خوراک – و سطح فعالیت پرنده دارد.
جدول ۲ مقدار حرارت ملموس تولید شده از پرندهدر سن ۱تا۲ هفتگی را در وزن بدنی بین۰/۳ تا ۴۰ پوند نشان میدهد. البته حرارت ملموس از طریق دیوتر های ساختمان – سقف یا کف نیز از طریق کنداکسیون جابجا میشود. جابجایی حرارت سالن میتواند کم یا زیاد باشد.اتلاف حرارتی از سالن در شرایطی رخ میدهد که که حرارت سطح خارجی ساختمان کمتر از حرارت سطح داخلی ساختمان باشد.این وضعیت در اغلب مواقع سالعادی است. اضافه حرارت سالن سالن در شرایطی رخ میدهد که که حرارت سطح خارجی ساختمان بیشتر از حرارت سطح داخلی ساختمان باشد. این حالت در روزهای گرم تابستان رخ میدهد که کف و سقف با تابش خورشید گرم و داغ میشود.

عایق سازی از گرم و سرد شدن سالن جلوگیری میکند چ.ن میزان جابجایی حرارتی سالن را کم میکند. نور خورشیدی که از طریق پنجره های ساختمان وارد ساختمان میشود حرارت ملموس را افزایش میدهد.
تبادل هوا و جابجایی آن – هوای خارج را بداخل می اورد که این هوا قبل از خروج از سالن گرم میشود. این جابجایی راه حلی برای حذف حرارت ملموس از سالن است.
توازن حرارت ملموس به حرارت ملموس تولید شده توسط پرنده ها و هیتر ها بستگی دارد.اگر هیتر ها روشن شوند حرارت اضافی با تبادل هوا و اتلاف حرارتی ساختمان حذف میشود. فاکتورهای زیادی بر توازن حرارت ملموس اثر میگذارند( یعنی اندازه بدن پرنده – تعداد پرنده ها – سطوح عایقکاری – حرارت بیرونی سالن – حرارت داخلی سالن و سرعت و مقدار جابجایی هوا ). حرارت ملموس البته برای تبخیر اب هم استفتده میشود. آبی که در سالن پاشیبده میشود- نشط از ظروف آب و ریخت و پاش ان توسط پرنده – و رطوبتی که از مدفوع در سالن دفع میشود باید بخار شود یا بصورت دستی از سالن حذف شود _ مثلا تعویض آن بخش از بستر که خیس شده است – تا از اینکه بسترخیلی خیس و مرطوب شود جلوگیری کند. حرارتی که برای تبخیر اب مصرف میشود دیگربرای گرم کردن و بالا بردن درجه حرارت سالن نمیتواند بکار گرفته شود. این وضعیت در شرایط سردی هوا مطلوب نیست چون به حرارت ملموس برای حفظ درجه مناسب حرارت هوای ورودی لازم است.
در شرایط گرمی هوا خنک کردن با روش تبخیر اب میتواند به حذفمقداری از حرارت ملموس جلوگیری کند. استفاده از آب پاشها و صفحات تبخیر دهنده آب این کار را انجام میدهند.

توازن در رطوبت: Moisture Balance
مقدار رطوبت جایگاه پرنده بروضعیت رطوبت بسترو بر رطوبت نسبی هوا و پتانسیل غلیظ شده آن(تشکیل شبنم) بر دیواره ها اثر میگذارد. تهویه هوا یکی از روشهای نسبتا غالب برای حذف رطوبت تولید شده در ساختمان است.. پرنده ها از طریق تنفس و دفعیات خود رطوبت تولید میکند.نشت آب و آب ریخته شده نیز در مقدار آبی که باید از سالن حذف شود باید به حساب بیاید.
جدول ۲ تخمین مقدار تولید رطوبت تنفسی و رطوبت مدفوع را برای سن۱ تا ۲۱ هفتگی نشان میدهد. توجه کنید که در تولید رطوبت – رطوبت دفعیات برمقدار رطوبت تنفسی در سن ۴ تا ۱۶ هفتگی پیشی میگیرد. با این مطلب میتوان توضیح داد که چرا اغلب کنترل رطوبت بستر وقتی بوقلمونها در سن ۱۰ تا ۱۴ هفته هستند مشکل است.
هوای تهویه ای رطوبت را تا جایی که ممکن است جذب میکند.مقدار جذب گفته شده به مقدار رطوبت موجود در خارج سالنکه وارد سالن میشود – درجه حرارت هوای خارج سالنی – درجه حرارت هوای خارج سالنی – و مقدار رطوبتی که داخل جایگاه تولید میشود بستگی دارد. یکی از نکات کلیدی اینست کههوای گرم ظرفیت نگاهداری رطوبت بالاتری را نسبت به هوای سرد ایجاد میکند. یک قاعده انگشتی اینست کهبرای هر۲۰ درجه فارنهایت افزایش در درجه حرارت هوای خشک مقدار گنجایش نگهداری رطوبت۲ برابر میشود.
به این ترتیب وقتی تفاوت درجه حرارت بین هوای خارج سالن و داخل سالن زیاد است نسبت به وقتی که این اختلاف درجه حرارت کم و اندک است حذف رطوبت از سالن آسانتر است. در شرایط خیلی سرد وقتی اختلاف درجه حرارت بین داخل و خارج سالن بسیار زیاد است تبادل هوای چندانی جهت کنترل رطوبت انجام نمیگیرد. وقتی درجه حرارت های بیرون متعادل است و رطوبت نسبی بالایی دارد کنترل سطح رطوبت در ساختمان خیلی مشکل است چون توانایی هوای خارج در جذب رطوبت بسیار محدود است.

توازن گاز: Gas Balance

توازن گازها یک پیشرفت کاملا جدیدی در مباحث تهویه است و انتظار میرود که در آینده مهمتر هم شوند.دو توازن کلی که میتواند انجام گیرد شامل بالانس دی اکسید کربن و اکسیژن است. گاز آمونیاک گاز مهمی در ساختمان پرنده است ولی رنجی از آمونیاک تولیدی در دست نیست.
مهمترین منبع دی اکسید کربن در ساختمان بوقلمونهاخود بوقلمونها هستند و سوخت هیترها .
بوقلمونها به ازای۶۶۰BTUاز کل حرارت تولیدی ۱ فوت مکعب CO2تولید میکنند. هر ۳۶ پوند پرنده۲۰۶BTU در ساعت تولید میکنند. و۰/۳۱۲ فوت مکعبCO2 به ازای هر پرنده.
غلظت CO2 در هوای خارج سالن حدود ۳۵۰ppm (0/035 %) میباشد. جدول ۳ مقدارتبادلاتی که نیاز است تا غلظت CO2 در حد۳۵۰۰ppm باقی بماند را نشان میدهد که این غلظت به اندازه کافی پایین و مطمئن میباشد.
با مقایسه مقدار تهویه لازم برای کنترل CO2 با آنچه در جدول۱ آمده است مشخص میشود کهمقدار تهویه برای کنترل CO2 کمتر از مقادیر جدول ۱ برای کنترل حرارت ملموس و رطوبت است.
هیترهای پروپانی CO2 راهمپای خود هوای گرم شده در فضای گرم شده جمع میکنند. یک هیر پروپانی۱٫۲ فوت مکعب به ازای هر ۱۰۰۰BTU حرارت تولیدی CO2 تولید میکند. جابجایی هوا با تهویهO2 تازه را نیز برای پرنده ها فراهم میکند.پرنده ها در طول تنفس خود O2 مصرف میکنند و CO2 تولید میکنند.
به ازیا هر۶۶۰BTU کل حرارت تولید شده ۱٫۲ فوت مکعب اکسیژن مصرف میشود.هر ۳۶ پوند پرنده۰٫۳۷ فوت مکعب در ساعت به ازای هر پرنده اکسیژن مصرف میکند؟؟؟؟؟؟؟؟.
هوای بیرون در حدود۲۱۰۰۰۰ppm(21%) اکسیژن دارد. جدول ۳ مقدار جابجایی هوا برای اینکه غلظت اکسیژن داخل سالنبالا۲۰۸۰۰۰ppm باقی بماند را نشان میدهد که به اندازه کافی زیاد هست.
سرعت تهویه بر مبنای اکسیژن در مقایسه باکنترل CO2 یا حرارت یا رطوبت بسیار پایین است که به این معنی است که وقتی که غلظت CO2 یا مقدارحرارت یا رطوبت کنترل میشود –O2 براحتی کنترل میشود.
جابجایی هوا: Air Exchange

جابجایی و تبادل هوا برای کنترل و ایجاد بالانس و توازن در حرارت ملموس – رطوبت و غلظت گازها لازم است و میتواند کنترل شده یا کنترل نشده باشد.هوای جابجا شده تحت کنترل فنها تنها اجازه خروج در حرارت ملموس – رطوبت وco2تولیدی پرنده ها را میدهد. جابجایی بیش از اندازه هوا ممکن است حرارت ورطوبت را بیش از حد حذف کند.و شرایط محیطی داخل سالن را نامطلوب نماید.
کنترل وضعیت جابجایی هوا میتواند از طریق تهویه مکانیکی یا طبیعی صورت پذیرد.که این نوع تهویه ها در جملات جدا گانه ای شرح داده شده اند.
نفوذ به داخل یا خارج انواعی از جابجایی کنترل نشده هوا هستند که از طریق شکافها و منافذاطراف درو پنجره ها ومنافذ کف و سقف انجام میشود. یک بخش از نسبت از جابجایی هوا به سرعت هوا و جهت آن بستگی دارد. نفوذ بیش از حد هوا به سمت داخل یا خارج( از این منافذ )ممکن است منجر به جابجایی و تبادل معنی داری در هوا گردد و شرایط سرمای کشش(cold drafty conditions) نامطلوبی را ایجاد کند یا هزینه انرژی زیادی راباعث شود( هیترها در صدد جبران اتلاف حرارت برایند).
نگهداری خوب ساختمان به کاهش نفوذ به داخل یا خارج هوا کمک کرده و کشش سرمایی را به حد اقل رسانده و به حذف هزینه های اضافی انرژی کمک میکند.
تهویه هوا با کمک فنها انجام میگیرد. البته گاهی در شرلایط ویژه ای ممکن است فنها کار کنند ولی مقدار مطلوب جابجایی هوا را ایجاد نکنند.
توانایی فنها در ایجادسرعت در جابجایی هوا به مشخصات کارایی پنکه ها و فشار ثابت بستگی دارد که پنکه ها این ویژگی را در شرایط باد – وضعیت ورودیها و وضعیت دیگر پنکه ها متحمل میشوند